Yılan Isırmaları, Yılan Sokması Nasıl Tedavi Edilir?
Tanımadığınız ülkelerde bulunduğunuz zaman oranın halkından gerekenleri
öğrenip, ona göre önlem alınız ve özellikle yanınızda bir ilkyardım çantasi ile serum bulundurunuz. Arabanızda bırakıp çıkmayınız. Bu serumları iyi tanımak ve tehlike gösterebilecek ülkelere veya şehirlere beraber götürmek lazımdır. Ipser V aşısı Almanya, İngiltere, Belçika, Danimarka, İspanya, Finlandiya,
Fransa, Hollanda, İtalya, Lüksemburg, Norveç, Polonya, Portekiz ve İsviçre'de
yaşayan "vipera aspis, vipera berus" türü engerek yılanlarına karşı Angola, Güney Cezayir, Suudi Arabis-tan, Kamerun,
Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo, Mısır, Etiyopya, Gana, Gine, Yukarı Volta, Libya, Malawi, Mali, Moritanya, Mozambik, Nijer, Nijerya, Uganda, Sierraleone, Somali, Sudan,
Tanzanya, Toga, Tunus'un güneyi, Zaire, Zambiya'da yaşayan "bitis, echis
ve naja" türü
• Angola, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo, Fildişi sahilleri, Etiyopya, Gana, Gine, Kenya, Malawi, Mozambik, Nijerya, Uganda, Sierra Leone, Sudan, Somali, Tanzanya, Zaire ve Zambiya'da yaşayan "dendroaspis"
yılanlarına karşı kullanılır. Zehire karşı yapılan A.N aşısı Cezayir, Suudi Arabistan, Mısır, Yukarı Volta Libya, Mali, Marok, Moritanya, Nijer ve Tunusta yaşayan "cerastes, lebetina" yılanlarına karşı yapılır.
- Birmanya, Kamboçya, Sri-Lanka, Çin, Taiwan, Hindistan, Endonezya, Laos, Pakistan, Filipinler, Tayland, Tibet ve Vietnam'da yaşayan "hint kobraları ve bungarus'lara karşı yapılır.
Ortadoğu, Afganistan, Iran, Irak, Israil, Lübnan, Suriye ve Türkiye'nin Asya yakasında yaşayan "vipera cerastes, eshis ve naja" yılanları için zehir öldürücü olarak yapılır.
Dikkat: Engerek yılanının zehiri, vücudun değişik yerlerine yayılarak, çeşitli reaksiyonlar gösterir. Bu zehirler kanama yapabilir, sinir sistemini etkileyebilir veya ısırılan yerdeki dokuları öldürebilir. Onun için ısırılma anında, yaralı derhal yere yatırılmalı ve zehire karşı aşı yapılmalıdır. Eğer yanınızda aşı yoksa, yaralı derhal bir hastaneye
kaldırılmalıdır.
Yapılacak İlkyardım: Yılan ısırmalarında iyileşme asıl olarak erken tedavi ve zehire karşı kullanılan serumun titizlikle seçimine bağlıdır. Yarayı yarmaktan ve emmekten kaçınılmalıdır. Tek tedavi yolu ısırmadan sonra en acil şekilde ilgili zehir giderici serumun iğneyle zerkedilmesidir. Isırmayı izleyen ilk saatlerde bir doktorun gelebilme durumu yoksa, serum enjeksiyonu çevreden bir kişi veya bir sağlık memuru tarafından yapılabilir.
Yapılacak Hareketler:
• Batı Avrupa ülkelerindeki yılanlar
"vipera" cinsinden oldukları için sorun basittir:
- Yılan zararsızdır ve şunlar kullanılır: Gerek Merieux Enstitüsünün zehir giderici serumu (4 ml. şırınga ampulu) Gerek Pastör Enstitüsününün İpser 5 denen serumu. Bunların ikisi . de başarılıdır. Yapılacak ilk hareket zehirin dağılmasını önlemek için ısırılan organı hareketsizleştirmektir. Eğer ısırmadan hemen sonra müdahale edilirse, yapılan enjeksiyonun yarısı Isırılan yerin etrafındaki deriye, diğer yarısı da organın köküne enjekte edilmelidir. Eğer Isırmanın üzerinden 30 dakika fazla geçmişse o zaman ısırılan yerin etrafına 1 ampul, ısırılan organın köküne de 1 veya 2 ampul enjekte edilmelidir. Isırmanın üzerinden 8 saat geçmişse, serumun yararı yoktur, çünkü sadece zehiri oluşturan proteinleri nötralize ederek etki yapabilir. O halde bu proteinler organizmada bradikinin ve bileşiklerini serbest bırakmadan serum etkisini yapmalıdır.Önemli not: Kişinin ağırlığı zerkedilecek serum miktarını etkilemez; bir çocukla bir yetişkine yapılacak serumun dozu aynı olmalıdır. Zehir giderici serumlarda bu tür kazalar için at serumu kullanıldığından, her zaman Bedradka yöntemi uygulanmalıdır. Serumun önce 1/10 cm3'ü deri altına enjekte edilir, geri kalan doz, 2 saat sonra verilir.
• Sıcak ülkelerde yılanlar çok daha tehlikeli olup, gitmeden önce Pastör Entitüsü gibi uzman kuruluşlardan, gidilecek ülkelerde bulunabilen çok çeşitli sürüngenlere karşı götürülecek serumlar hakkında bilgi alınmalıdır.
Isırılmalarda, yaralının kol veya bacağına derhal bir destek bağlanarak hareketsizleştirilmelidir (destek büyük dikkatle bağlanmalıdır). Eğer mümkünse yara dezenfekte edilmelidir. Yaralı organ su ve buz dolu bir kabın içine
sokularak zehirin dağılması önlenmelidir. Yaranın çevresine 5 ml.'lik yakın bir adaleye de 15 ml.'lik serum zerkedilir. Adale iğnesinden 5 dakika kadar sonra, destek çözülür. Olabilecek şokları önlemek için, ayrıca adaleden 1-2 ampul kortizon da vermek yararlı olur. Bundan sonra hasta, bacağı mümkün olduğunca hareket ettirmeden, en acil şekilde hastaneye kaldırılacaktır. Isırılan yerin yarılması düşüncesi bugün bırakılmıştır, çünkü bu uygulama zehirin yayılması ile enfeksiyon tehlikesini artırır. Yaranın emilmesi ise iyi sonuç verse bile, emen kişinin ağzında en küçük bir yara varsa bu kez onun için zehirlenme tehlikesi yaratır.