Kabızlık: Kabızlık, bağırsakların boşalmakta ciddi bir gecikmesi olarak kabul edilir. Bu boşalmanın ortalama 24 saatte bir yapılması normal görülüyorsada, başka bir sorun belirtmeksizin 12 ila 48 saat arasında meydana gelmesi yine normal sayılır. Kabızlık kadınlarda erkeklere oranla çok daha fazla görülmekte olup, özellikle çok gelişmiş toplumlarda görülür. Bu insanlar sık sık sinir streslerine girerler. Daha konsantre yiyeceklerle beslenirler ve bu önemli bağırsak işlevine gereken vakti ayıramazlar. Verdiği fonksiyonel rahatsızlığa ek olarak kabızlık diğer bazı organları da kötü yönde etkiler. Özellikle idrar yolları, karaciğer ve cildi bozar. Diğer taraftan, ortaya karmaşık terapatik problemler koyar ki, bunları hasta kendi kendine halletmeye çalışır, ancak zararlı yan etkileri olan müsillerle bunu başaramaz.
Bilinen Nedenleri Şunlardır:
- Kalın bağırsak veya rektum hareketinde bir anormallik
-Kalın bağırsakta uzunluk veya hacim büyümesi
-Bağırsağın sonunda bir boşalma bozukluğu
-Heyecanlı ve evhamlı kişilerde sık rastlanan psikolojik bir etken
-Bağırsağın bitim kısmında sıkışıp kalmış bir kitle birikimi
Ender olarak da.
- Kalın bağırsağın sol yanında kanser Rahim urları, yumurtalık kistleri.
- Bağırsağa parazit doluşması (ascaris)
- Makat yırtılması
Geçici nedenler: Seyahat, ateşli bir hastalık ya da hamilelik kabızlığa neden olabilir.
Erkeklerde
ender görüldüğü halde, kadınların yarıdan fazlasının kabızlıktan
yakındığı inkâr edilemez. Oysa kalın bağırsağın anotomisi her iki cinste
de değişmez. Belki de kadında yolaçıcı mekan, geçici urlar, hamilelik
veya daha ender hormonal nedenler, daha fazladır. Bu kabızlıkların daha
çok ergenlikten kalma olduğu düşünülmektedir. Psikologlar, birçok genç
kızın aynı suçluluk duygusu içinde doğal boşalma ile aybaşı akıntılarını
özleştirdiklerini söylerler. Diğer yandan, kabızlık bir genç kıza kolaylıkla çözüm bulamayacağı daha karmaşık sağlık problemleri getirir, ki bu bazı yatılı lise öğrencilerinde gözlenen ve 10 günü bulabilen anormal kabızlık olaylarını açıklar. Eğer bu durum birkez yerleştikten sonra zor giderilmeseydi,
sorunun çözümlenmesi bu derece güç olmazdı. Kabızlık nedenlerinin ve
bundan dolayı tedavi yollarının çok çeşitli olması, hastayı baritli
yikama ile kalın bağırsak röntgenine sevk etmelidir. Doktor
mutlaka aynı öneride bulunacaktır Tedavinin ağrısız ve tehlikesiz olması
dayanmayı kolaylaştırır. Kabızlığın asıl komplikasyonu Böbrek veya
safra kolibasilidir. Sistit artıkları ve bulanık idrar içinde
kolibasilleri çoğalır. Bunlar daima bağırsaktan çıkar, çoğalır ve
kabızlığı hızlandırırlar. Bağırsak duvarını aştıktan sonra kana karışır
ve böbreklerle sidik torbasına yerleşirler. İdrar kolibasili
tedavisinden sonra aktif bir kabızlık tedavisi uygulanması gerektiği
bilinmelidir. Her şey kabızlığın geçici veya devamlı olmasına bağlıdır. Eğer
geçici ise, en iyisi olmasa da herhangi bir müshil ilacının
kullanılmasi pek tehlikeli değildir. Buna karşılık tedavisi uzun süren
devamlı kabızlık durumunda, ilaçların özenle seçilmesi gerekir.
Tedavisi: Bu
çeşit hastalıkların tedavisi, kabızlığın geçirilmesi ile mümkündür.
Öncelikle kabızlığın geçici mi yoksa alışkanlık mı olduğu
araştırılmalıdır. Eğer kabızlık geçiciyse, fazla olmamak şartıyla müshil ilacı kullanılabilir.
Yapılmaması gerekenler: Tahriş
edici müshiller: hap olarak satılan hemen bütün müshiller tahriş
edicidir. Bağırsakta dağılan ilaç, bağırsak mukozasıni tahriş eder o da
aşırı salgılamaya geçer Bazı haplar sinir sistemine etki ederek
kasılmaları, yani bağırsak hareketini hızlandırır Bu etkinin neden bu kadar sınırlı olduğunu anlamak güçtür. Mide yıkama: bu işlem uzadığı zaman bağırsağın bitimi genişleyip gevşemeye başlar, bu da kabızlıgı ağırlaştırır, öyle ki hasta yıkama olmadan boşalamaz.
Fitiller:
onlar da kabızlığı daha başka şekilde ağırlaştırır. Makatı öyle
şartlandırırlar. ki rektuma yabancı cisim girmezse hastanın bağırsağında
kasılma olmaz
Lavmanlar: bagırsakları tembellige alıştırdıkları için kullanılmaları sakıncalıdır.
Yapılması gerekenler:.
Bol selülozlu yiyeceklerle (salata, bezelye, kuşkonmaz, kereviz vs.) az
çok kabızlık yapan muz dışında diğer meyvelerin yenmesi yararlı olur.
. Alınan besinleri sulandırmak için günde en az bir litre su içiniz.
• Karın kaslarının işlerliğini artırmak için karın jimnastigi uygulayınız. Her
gün aynı saatte tuvalete giderek makat reflekslerine alışkanlık
sağlayınız bu bağırsak bozulması durumlarında büyük ölçüde düzeltici rol
oynar.
Refleksin başlangıcını kolaylaştırmak için o ara belli
bir işi yapmak yararlı olur örneğin, gazete okumak, kahvaltıdan veya bir
fincan kahve içtikten sonra tuvalete çıkmak.
• Eger gerekirse,
müshil yerine geçen yağlı maddeler kullanılmalıdır. Ayrıca kimyasal
değil de fiziksel etki gösterenler tercih edilmeli, yani fenal-ftalein, antrakinon veya başka tahriş maddesi içerenler alınmamalıdır.
Yağlı madde ve taneler, posanın hacmini büyütücü etki yapar ve ilerlemesini
hızlandırır. Psillium veya "plantaga decumbes" gibi bazı taneler,
önemsiz kabızlıklara çok etkili olup, yağlı maddeler sayesinde bağırsak
mukozasına yararlı olurlar. Yağlar yalnızca kayganlaştırıcı
niteliktedir.