Kabuklu Deniz Ürünlerinin Enfeksiyonları: Deniz
mahsullerinin bulaşıcı olmasını açıklayan değişik faktörler vardır. Kabuklu
deniz ürünleri, deniz altındaki doğal barınaklarda ve haliçlerde, yani durgun suların ve deniz sularının birleştiği yerlerde yaşarlar. Suların kirliliğinden dolayı içinde çeşitli mikropların yaşadığı bu tür deniz
ürünlerinden yiyenler, bu mikropları kapma tehlikesiyle karşı karşıyadırlar.
Midye, istiridye gibi bu cins ürünler, büyük miktarda su emerler ve pislikleri
konsantre ederek biriktirirler. Bilinen organizmaların dışında, bu ürünler de çeşitli enfeksiyonlara neden olabilirler. Bunlar bakteri veya
virüslere bağlıdır.
Bakteriye bağlı enfeksiyonlar Salmonelloz (ateşli tifo ve paratifolar): Çiğ veya yeterince pişmemiş olarak yenen kabuklu deniz ürünleri ateşli tifonun
ana nedeni olabilirler. Bu ürünlerin tüm yenen çeşitleri, aynı tehlikeyi yaratabilir. Propilaxi maddesi bakımından en zengin yerleri, kabukların uzamış
olan kısımlardır. Haliçlerden ve liman sularından toplanan kabuklu deniz
ürünleri salmonelloz denen mikroplarıyla zehirlenme ve mide - bağırsak enfeksiyonlarını da yaparlar. Klinik tabloya göre 8- 12 saat arası bir kuluçka devresinden sonra,
38 - 39° ateşle birlikte bulantı ve kusmalar karın ağrıları ve yoğun bir ishal
görülür. Genellikle 2-3 gün sürdükten sonra
iyiye dönmeye başlar.
Kolera ve parahemolitik vibromlu gastroenterit: Bu tür ürünlerde kolera mikrobunun yaşayıp yaşamadığı henüz
açıklık kazanmamıştır. Ancak bu mikrop, iki ilâ beş gün deniz ürünlerinin belli ortamında, 1 - 2 hafta boyunca da dondurulmuş halde yaşayabilir. Kolera
hastalığının bulunduğu bölgelerde bu mikrop aynı zamanda deniz ürünlerinde de
yaşıyor demektir. Sulardan kaynaklanan salgınlarla bulaşırlar. Parahomolitik vibromlar, mide ve bağırsaklarda zehirli enfeksiyonlara ve ateşli akut gastroenterite neden
olabilirler. Bu mikrop daha çok sıcak, tuzlu ve toprak artıklarıyla kirlenmiş
kıyı sularında yaşar. Gastro-enterit salgınları böyle gözlenmiştir.
- Bağırsaklarla ilgili diğer enfeksiyonlar:
İçinde bağırsak mikroplarının yaşadığı kabuklu deniz ürünlerinin yenmesi, akut
enterite yol açabilir. Bu rahatsızlık geçici olup ilerde tekrarlanmaz.
- Stafilokok zehirlenmeleri: İyi sterilize edilmeden konserve olmuş veya
hazırlanırken mikrop kapmış olan deniz ürünleri stafilokok zehirlenmelerine neden olabilirler.
Kirli deniz ürünlerinden geçen diğer hastalıklar: Kıyı bölgelerinde denize dökülen civa, kurşun, mazot gibi maddelerin deniz ürünlerini kirletmesi halkı bu konuda ciddi olarak endişelendirmektedir. Bu yüzden zaman zaman kitle halinde zehirlenmeler görülmüştür. Bu ürünlerin yenmesinden sonra birkaç saat sürebilen ve kendi kendine geçen zararsız göz ve sindirim bozuklukları da olabilir. Buna karşılık, çok daha ender olarak bu tip ürünlerin yenmesi sonucu bazen ölümle biten felç olaylarına neden olabilirler.
Öneriler: Deniz ürünlerini yedikten sonra mide ağrıları hissederseniz derhal doktoru aramanız gerekir. O da size antibiyotik yazacaktır. Herhangi bir deniz ürününü yemeden önce koklamayı unutmayınız. En ufak bir şüpheli koku duyarsanız, yemeyiniz. Ancak mikroplu ürünlerin çoğunda özel bir koku duyulmaz.